Met de opkomst van internet sinds 1994 en het in gebruik zijn van 7,10 miljard smartphones is de bron van ons nieuws in 2022 allang niet meer de oude vertrouwde uitgeverij van je dagblad, weekblad of de voorgangers in het gebedshuis.
Nieuws is tegenwoordig één klik verwijderd en wordt in snackvorm door allerlei sites, officieel of niet, aangeboden en mooi verpakt. Dat heeft heel veel voordelen, maar ook een groot nadeel; de kracht van desinformatie. Zeker als je hierop keuzes of handelen gaat baseren.
Wat dat is en hoe je het herkennen kunt daarover gaat deze blog.
Desinformatie wordt gedefinieerd als "valse informatie die opzettelijk en vaak heimelijk wordt verspreid (zoals door geruchten te verspreiden) om de publieke opinie te beïnvloeden of de waarheid te verdoezelen". Hoewel vergelijkbaar, verschilt het van de term “verkeerde informatie”, wat ook valse informatie is, maar niet met opzet wordt verspreid, wat betekent dat intentie het belangrijkste is dat de twee scheidt.
Desinformatie is ook een vorm van propaganda waarbij het doel is om valse informatie te verspreiden om opzettelijk te bedriegen. Het is dus een zeer krachtig en gevaarlijk hulpmiddel om te verdelen en te destabiliseren. Het kan vijandige geopolitieke situaties creëren, vooral als het gaat om onderwerpen zoals de politieke strategische plannen van een land, hun militaire of inlichtingen operaties en dergelijke.
Helaas is dit vaak het doel, vooral wanneer de operatie door de staat wordt gesteund en daarom een effectief instrument is in oorlogsvoering, zoals we onlangs hebben gezien in de oorlog tegen Oekraïne door Rusland.
Enkele voorbeelden van methoden/tactieken van desinformatie kunnen de volgende zijn:
Uit onderzoek van het Europees Parlement blijkt dat tussen 2019 en 2021 de impact van desinformatie is veranderd ten opzichte van voorgaande jaren. Het versmolt steeds meer met echte inhoud, en dat hun bronnen moeilijker te identificeren zijn, vooral wanneer ze worden verspreid door mensen met een hoge politieke autoriteit.
Hieronder een (Engelstalige) boodschap van Visma over desinformatie:
Bovendien is het met de snelle technologische vooruitgang gemakkelijker dan ooit om ons te overspoelen met informatie die bedoeld is om verwarring te zaaien en onze meningen te beïnvloeden. Met behulp van AI, bots en algoritmen kan desinformatie zich sneller en uitgebreider verspreiden via sociale media, internetsites en internetfora dan ooit tevoren. En dezelfde technologie draagt er ook toe bij dat het moeilijker wordt om valse informatie te onthullen, aangezien je nu AI-gegenereerde foto's van mensen en gebruikersprofielen kunt genereren dankzij machine learning, waardoor het omzeilen van het gebruik van echte, gestolen foto's die kunnen worden blootgesteld door een omgekeerde google-afbeeldingen zoeken of ander onderzoek.
Het is echter belangrijk om in gedachten te houden dat de technologie zelf niet het probleem is, maar hoe bepaalde actoren ervoor kiezen om het te gebruiken. Dezelfde technologie kan ook worden gebruikt om de verspreiding en identificatie van desinformatie tegen te gaan en er wordt ook in de EU gesproken over maatregelen om onaanvaardbaar gebruik van bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie te reguleren. Dit om gebruikers te beschermen.
Omdat er sprake is van opzet, zit er vaak een kwaadaardige reden achter de actie om desinformatie te verspreiden, zoals het toebrengen van economische schade aan bedrijven, geldelijke winst, het ombuigen van situaties, "de wateren vertroebelen" of het beïnvloeden van de publieke opinie om in een gewenst vals verhaal te passen.
De laatste jaren zien we ook een “Disinformation-as-a-Service” markt ontstaan op het darknet, waar je een desinformatiecampagne kunt bestellen waarbij voor je reputatie schadelijke of valse content wordt verspreid door particulieren of zelfs PR-bedrijven.
Dit is een verontrustende ontwikkeling. Deze nieuw ontdekte industrie maakt het nog moeilijker om de operatie ook aan de oorspronkelijk bron te koppelen, en hoewel dit soort operaties meestal wordt geassocieerd met regeringen en hun agenda, kan het nu ook de mogelijkheid vergemakkelijken om zakelijke concurrenten op een meer onopgemerkte/subtiele manier dan voorheen.
Om Malcolm X, mensenrechtenactivist, te citeren:
De media zijn de machtigste entiteit op aarde. Ze hebben de macht om de onschuldigen schuldig te maken en de schuldigen onschuldig te maken, en dat is macht. Omdat ze de geest van de massa beheersen.
Zoals eerder vermeld bij nepnieuws, mocht je ooit twijfelen over een verhaal, dan kun je deze pagina's gebruiken om ze te verifiëren:
En onthoud: als iets te schokkend/verrassend lijkt /onwaarschijnlijk waar, nou dan is het waarschijnlijk niet waar. Stop en denk na voordat je iets plaatst.
Deze items over Dienstverlening
